irserv.ir

ارتودنسی چیست؟

مراقبت از دهان و دندان در دنیای امروزی بسیار مورد توجه همگان قرار گرفته است. جلوگیری از پوسیدگی دندان با استفاده از روش های مختلف و همچنین زیباسازی آن از جمله اقداماتی که دندانپزشکان به کار گرفته اند. ارتودنسی دندان یک رویکرد درمانی دندان پزشکی است که برای بیمارانی استفاده می‌شود که نحوه قرارگیری دندان‌های آن‌ها در دهان به خاطر کوچک بودن فک نامناسب است و دندان‌ها به صورت صحیح قرار نگرفته اند و به همین دلیل بیمار با مشکل در هنگام جویدن یا گاز گرفتن مواجه می‌شود. روش درمانی ارتودنسی دندان شامل درمان و کنترل جنبه‌های مختلف رشد فک و صورت (ارتوپدی فک و صورت) و بهبود ظاهر دندان ها و طرح لبخند نیز می باشد. ولی دو نکته مهم دیگر را نیز به طور هم زمان باید در نظر داشت.
دندان های مرتب شده در دو فک به خوبی بر روی یکدیگر قرار گیرند تا عمل جویدن به بهترین نحو ممکن انجام شود.
حرکات دندانی به آهستگی و با حداقل آسیب انجام شود تا موقعیت جدید دندان ها تغییر نکند یا دندان ها صدمه نبینند.

بهترین زمان ارتودنسی دندان (محدوده سن ارتودنسی) چه زمانی است؟
ارتودنسی محدود به سن خاصی نیست، می توان از اواخر 3 سالگی تا وقتی که دندان ها وجود دارند از این درمان استفاده کرد. گاهی اوقات در سنینی که کودکان دندان شیری دارند برای اینکه عادت مکیدن انگشت یا پستانک از سر کودک باز شود، از دستگاه های ساده ارتودنسی استفاده می شود. معمولا اغلب مشکلات ارتودنسی در 7سالگی زمانی که بیشتر دندان های دائمی جلویی درآمده اند خود را نشان می دهند. البته امکان تشخیص برخی از مشکلات در سنین پایین تر نیز وجود دارد.  از وقتی که دندان های دائمی رویش پیدا می کند تا حدود 12 تا 15 سالگی می توان تغییرات استخوانی و عضلانی مثل بزرگ کردن فک بیماران را انجام داد. به طور کلی بهترین سن درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت حدود 12 سالگی است. پس از 12 سالگی با افزایش سن بیمار درمان هم تغییر می کند.

هزینه ارتودنسی دندان چه مقدار می باشد؟
هزینه درمان ارتودنسی به فاکتورهای متعدد بستگی دارد که برای مثال در این رابطه می توان به نوع درمان ارتودنسی، شدت ناهنجاری های فکی و دندان بیمار، و مدت درمان ارتودنسی اشاره کرد. در طول جلسه مشاوره، متخصص ارتودنسی پس از تعیین روش درمان و تخمین مدت زمان و نحوه انجام درمان، در مورد هزینه های ارتودنسی به شما اطلاعات کامل را ارائه خواهد کرد.همچنین نوع و میزان اصلاحاتی که لازم است توسط ارتودنتیست بر روی دهان و دندان شما صورت گیرد، می تواند تاثیر زیادی بر هزینه های نهایی این روش داشته باشد. در زیر به چند عامل اشاره شده است:
سن بیمار و میزان کار پایه که لازم است قبل از ارتودنسی انجام شود، از عوامل مهم می باشد. چنانچه در ابتدا باید دندان های شیری، دندان های عقل و یا سایر دندان ها کشیده شوند، هزینه ی درمانی افزایش خواهد یافت.
عامل دیگری که در هزینه ی ارتودنسی تاثیر می گذارد، مدت زمانی است که شما به استفاده از دستگاه ارتودنسی نیاز دارید. واضح است که هرچه زمان استفاده از دستگاه ارتودنسی بیشتر باشد، به مراقبت و تنظیم بیشتری نیاز دارد، در نتیجه هزینه ی شما افزایش خواهد یافت.

نکاتی برای کاهش هزینه های ارتودنسی 

از دستورات متخصص پیروی کنید و در تمامی جلسات ملاقات با متخصص خود شرکت کنید.
از مصرف غذاهایی مثل شکلات های سفت، سبزیجات سفت و غذاهای چسبنده که ممکن است باعث شکستگی دستگاه ارتودنسی شود، پرهیز کنید. همچنین از مصرف سودا و نوشابه های ورزشی که باعث ایجاد لکه های سفید بر روی دندان می شوند، خودداری کنید. در صورت لزوم برای تعمیر سیم ها و براکت های دستگاه ارتودنسی، هرچه سریعتر به متخصص خود مراجعه کنید.
از کش های لاستیکی استفاده کنید.
از توصیه های متخصص خود در مورد حفظ بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک برای تمیز کردن و بررسی دستگاه، پیروی کنید. به خاطر داشته باشید که پیگیری درمان طبق برنامه، می تواند به کاهش هزینه ها کمک کند.

متخصص ارتودنسی خوب چه ویژگی هایی دارد؟
همیشه یکی از مهم‌ترین معیارها برای انتخاب یا توصیه متخصص ارتودنسی یا یک مرکز درمانی کیفیت تجهیزات و مواد مصرفی آنجا بوده است.
دکتر ارتودنسی خوب باید متخصص باشد یعنی بعد از گذراندن 6 سال دوره ی عمومی در زمینه ی ارتودنسی تخصص گرفته باشد، به علم خود مسلط باشد، کارهای ارتودنسی او دیده شده باشد، مهارت لازم را جهت درمان ارتودنسی داشته باشد.


انواع ارتودنسی شامل چه مواردی است؟
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی نامرئی دندان از مواد پلاستیک شفاف و سخت برای ردیف کردن دندان‌ ها استفاده می‌کند. در این رابطه برای بیماران از انواع نسبتاً متفاوتی استفاده می‌شود. هر مجموعه از این ارتودنسی برای دو هفته قبل از جایگزینی آن با مجموعه جدید استفاده می گردد. ارتودنسی نامرئی از پلاستیک شفاف ساخته شده و به همین خاطر تقریباً غیر قابل رویت است. به این ترتیب اطرافیان بیمار اصلا متوجه نمی‌شود که وی از این درمان برای ردیف کردن دندان‌های خود استفاده کرده است. این پلاستیک های شفاف در هر روز باید برای 22 تا 23 ساعت مورد استفاده قرار گیرد تا بهترین نتایج ممکن حاصل شود. این ارتودنسی دندان را می‌توان به راحتی برای غذا خوردن، نوشیدن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد. برای استفاده از این روش باید همه دندان‌های دائمی رشد کرده باشد.

ارتودنسی متحرک
دستگاه متحرک ارتودنسی ، دستگاهی است که بیمار می تواند آن را از دهان خارج کند و دوباره در محل اولیه خود قرار دهد. این دستگاه اغلب در دوره دندان شیری یا شیری – دایمی و عموماً در کودکان کمتر از 12 سال استفاده می شود و دندان پزشکان عمومی مهارت استفاده از این نوع دستگاه ها را در دوره تحصیل خود فرا می گیرند.

ارتودنسی ثابت
دستگاه ثابت ارتودنسی دندان به طور محکم به دندان ها متصل است و بیمار نمی تواند آن را از دهان خارج کند. قرار دادن و به کارگیری و تنظیم این دستگاه فقط در دوره های تخصصی ارتودنسی آموزش داده می شود و از درمان های پیچیده محسوب می شوند که حتماً باید تحت نظر متخصصین ارتودنسی انجام شود. متأسفانه برخی از دندان پزشکان عمومی، بدون آموزش کافی و تجربه لازم اقدام به معالجه با این وسایل می کنند و صدمات وسیع و جبران ناپذیری از جمله تحلیل ریشه دندان ها یا خوردگی استخوان برای بیمار ایجاد می نمایند. این نوع دستگاه ها پس از رویش دندان های دایمی و به طور معمول پس از 12 سالگی برای مرتب کردن دندان ها به کار می رود.

تاثیر استفاده از پستانک بر ارتودنسی چیست؟
استفاده از پستانک و شیشه شیر به خودی خود مضر نیست ولی در صورتی که همراه با محلول های شیرین و برای مدت طولانی و در سنین بالاتر نیز استفاده شود می تواند آسیب رسان باشد. پستانک مخصوص نوزادان است، نه کودکان نوپا. آنها باید پستانک را در دهان شان بگذارند و شروع به راه رفتن و بازی کردن کنند. استفاده طولانی مدت از آن حتی باعث می شود در آینده کودک نیاز به ارتودنسی پیدا کند. به همین دلیل استفاده از پستانک در سنین بالای 2 سال اصلا توصیه نمی شود.

مراحل ارتودنسی چگونه انجام می گیرد؟
هر کدام از مراحل ارتودنسی دندان شامل چند اقدام دندانپزشک می‌باشد که به طور کامل به شرح آن می پردازیم.

1. رادیوگرافی و قالب‌گیری
معمولاً عکس رادیوگرافی پانورامیک دهان (عکس همه دندان‌ها) و عکس هر یک از دندان‌ها به صورت جداگانه لازم است.
متخصص ارتودنسی دندان قالب‌هایی را از دندان‌های فک بالا و سپس فک پایین تهیه می‌کند. هنگام قالب گرفتن حس می‌کنید که دهانتان با ماده بتونه مانند پر شده است، این مرحله زمان کوتاهی می برد.

2.  اقدامات اولیه
دندانپزشک پس از بررسی تصاویر رادیوگرافی و قالب‌ها، برنامه درمانی مناسب فرد را طرح ریزی می‌کند.
چنانچه فضای بین دندان‌های خاصی خیلی کم باشد، ممکن است نیاز به استفاده از جداکننده‌های فلزی یا پلاستیکی ما بین دندان‌هایتان، قبل از ادامه مراحل دیگر ارتودنسی، داشته باشد.ممکن است نیاز باشد تعدادی از دندان‌هایتان را بکشید. در برخی موارد در طول روند درمان و نه در آغاز آن، این امر لزوما باید انجام شود. هر گونه مشکل دندان ها باید قبل از قرار دادن بریس درمان گردد؛ حفره‌های پوسیدگی پر شود و تمامی مشکلات رفع شود. ممکن است نیاز باشد تعدادی از دندان‌هایتان را بکشید. در برخی موارد در طول روند درمان و نه در آغاز آن، این امر لزوما باید انجام شود.
دندان‌های بیمار باید کاملاً تمیز شوند. اگر دندان‌های حساسی دارید، حداقل به مدت دو هفته از خمیردندان ضدحساسیت استفاده کنید تا حساسیت دندان ها قبل از شروع ارتودنسی دندان برطرف شود.

3. قرار دادن بریس
دندانپزشک یا دستیار دندانپزشک، دندان‌ها را خشک می‌کند و آن‌ها را با اسید سفید کننده‌ مخصوصی، جهت اتصال با سیمان نگهدارند براکت ها آماده می کند. سعی کنید این اسید را روی زبانتان نگه ندارید.
براکت‌ها روی دندان‌ها قرار داده می‌شوند و خیلی سریع، نور پلاسما با شدت بالا روی سطح براکت تابانده می‌شود تا اتصال صورت گیرد.سیم قوسی از بین تمام براکت‌ها به نحوی می‌گذرد که به گونه ها فشار وارد نکند. اگر احساس کردید که سیم ارتودنسی دندان درون گونه‌تان فرو می‌رود به دندانپزشک بگویید تا سیم را کوتاه کند.کش‌های کوچکی  روی براکت‌ها قرار می گیرد تا آن‌ها را روی سیم نگه دارد و حس فشار ایجاد کند. قابل ذکر است در صورت استفاده از براکت‌های دیمون نیازی به استفاده از کش نیست. 

4. تنظیم ارتودنسی دندان در هر ماه یکبار
بریس را باید هر 4 تا 6 هفته یکبار مجددا تنظیم کرد. در این مراجعه‌ها که زمان کمی طول می کشد، پزشک کش‌های قبلی (قطعه‌های مسدود کننده) و گاهی سیم را نیز درمی‌آورد. ممکن است این کار کمی دردناک باشد که دلیل آن بیش از هر چیز وارد شدن فشار روی دندان‌ها است. پس از تنظیم، دندان‌ها تا چند ساعت یا چند روز درد خواهد کرد. در طول این مدت، غذای نرم میل کنید. تا زمان مراجعه بعدی، درد دندان‌ها کاملاً از بین رفته است.

5. درآوردن بریس
درآوردن بریس راحت و سریع انجام می‌شود. دندانپزشک هنگامی که زمان درآوردن بریس فرا برسد، قوس پشت بریس‌ها را با سیم‌چین مخصوص می‌برد و به این ترتیب پیوند متصل کننده بین براکت و دندان از بین می‌رود. این حرکت علیرغم صدای بلندش، دردی را به وجود نمی‌آورد. همه ی براکت‌ها از روی دندان‌ها جدا می‌شوند و لایه‌ای از پلاستیک پیوندی را روی دندان به جا می‌گذارند. سپس دندانپزشک با استفاده از یک وسیله دستی با سرعت بالا پلاستیک را از روی دندان‌ها تمیز کرده و تمام محل‌های برداشتن پلاستیک را با مینا پوشش می‌دهد و در نهایت پولیش می‌کند.

6. قرار دادن پلاک
ماه‌ها یا سال‌ها وقت و هزینه هنگفتی را صرف کرده‌اید، رنج و دردسرها را تحمل کرده اید تا دندان‌هایی صاف و مرتب داشته باشید و به تازگی از تحمل آن در دهان راحت شده‌اید. اما در واقع این پایان کار نیست چون باید پلاک بگذارید تا دندان‌ها در موقعیت جدیدشان باقی بمانند. استفاده از پلاک طبق تجویز دندانپزشک، به ویژه ظرف یک سال نخست پس از جداکردن بریس، اهمیت زیای دارد، زیرا تقریبا 9 ماه طول می‌کشد تا رباط‌های اطراف دندان موقعیت جدیدشان را حفظ کنند. اگر از پلاک به طور منظم استفاده نکنید، دندان‌هایتان دوباره جابه‌جا خواهد شد. بسیاری از افراد پس از گذشت یک سال تنها شب‌ها، آن هم چند شب در هفته، از پلاک استفاده می‌کنند.

مراقبت بعد از ازتودنسی دندان چیست؟
اگر به دستگاه ارتودنسی که در دهان می‌‌باشد دقت شود یک اختلاف سطح باریک بین دستگاه فلزی یا براکت و دندان مشاهده می‌ شود. این فضا با اینکه کوچک به نظر می‌ رسد اما از لحاظ تجمع مواد غذایی و میکروبی و ایجاد پوسیدگی منطقه بسیار مستعدی می‌‌باشد و همچنین تمیز کردن این ناحیه بسیار سخت تر از مناطق دیگر می‌‌باشد. غذاهای سخت مانند چیپس، آجیل، بلال، ذرت بو داده، ته دیگ و.... می توانند موجب آسیب به دستگاههای ارتودنسی شوند. برای خوردن بعضی از غذاهای سفت مانند سیب یا هویج می توان آنها را به قطعات كوچكتر تقسیم كرد  وجود مواد غذایی شیرین در مجاورت براکت‌ها و سیم‌ها و تمیز نکردن آنها می‌‌تواند شانس ایجاد پوسیدگی دندانها را افزایش دهد. در هنگام ورزشهایی كه احتمال ضربه وجود دارد از محافظ های مخصوص دهان باید استفاده شود.برای کودکان در حال ورزش، باید از محافظ مخصوص دهان استفاده کرد.